Mất thị giác do tiểu đường nguy hiểm như thế nào?

    Bệnh tiểu đường đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Có khoảng 20% người tiểu đường gặp các bệnh về mắt như : tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và có khoảng 85% người bệnh sau này sẽ có biến chứng tổn thương võng mạc. Đây là bệnh lý, nếu không được phát hiện, điều trị sớm thì có thể gây mù cho người bệnh.

  Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) là nhóm bệnh lý nội khoa, do rối loạn chuyển hóa insulin trong cơ thể, dẫn đến lượng đường trong máu cao.  Dự tính đến năm 2030, cả thế giới sẽ có hơn 500 triệu người mắc đái tháo đường và chiếm đến 80% gánh nặng y tế ở các nước thu nhập trung bình – thấp. Khi mắc bệnh tiểu đường, cơ thể bạn mất đi khả năng sử dụng hoặc sản xuất ra hormone insulin một cách thích hợp. Tình trạng này có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho cơ thể, bao gồm cả mắt, thận, thần kinh và tim.  

  Bệnh tiểu đường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm trên toàn cơ thể khiến người bệnh có thể phải chạy thận nhân tạo, đoạn chi, các biến cố tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Bệnh nhân tiểu đường type 1 và type 2 là nhóm có nguy cơ cao mắc biến chứng tại mắt, khiến cho bệnh nhân suy giảm thị lực nhanh chóng, nếu không sớm phát hiện và điều trị kịp thời có thể mất thị lực hoàn toàn.

1. Tiểu đường là nguyên nhân gây mất thị giác

Bệnh võng mạc ở mắt do tiểu đường gây nên

  Các bệnh về mắt do đái tháo đường, đặc biệt là bệnh võng mạc tiểu đường ( bệnh võng mạc) là một căn bệnh đáng sợ và tiến triển mà không có triệu chứng cơ năng. Khi bệnh nhân tiểu đường nhận thấy “màn khói đục tích tụ trong mắt”, “có thể nhìn thấy tấm màn đỏ trong mắt” và đi khám nhãn khoa, lúc này bệnh đã tiến triển được khá lâu, bệnh nhân có thể phải sẵn sàng đối mặt với việc mất thị giác.

 Nguyên nhân bị mất thị giác là gì?

  Nguyên nhân lớn nhất của những tổn thương mắt do bệnh tiểu đường là bệnh võng mạc. Bệnh lý hoàng điểm và tăng nhãn áp tân mạch xảy ra trong quá trình bệnh võng mạc tiến triển cũng dẫn đến suy giảm thị lực.

2. Các biến chứng tiểu đường tại mắt thường gặp

Đục thủy tinh thể gây suy giảm thị lực

  2.1. Tăng nhãn áp

   Bệnh nhân tiểu đường tăng 40% nguy cơ bị tăng nhãn áp hơn so với những người không bị tiểu đường. Thời gian mắc bệnh tiểu đường càng lâu, khả năng bị tăng nhãn áp càng nhiều. Bệnh tăng nhãn áp xảy ra khi áp lực tích tụ trong mắt. Trong hầu hết trường hợp, áp lực khiến hệ thống thoát dịch lỏng chậm khiến dịch tích tụ trong tiền phòng. Áp lực chèn ép các mạch máu mang máu đến võng mạc và thần kinh thị giác. Thị lực dần mất đi vì võng mạc và dây thần kinh bị tổn thương

  2.2. Bệnh võng mạc tiểu đường

   Là giai đoạn các tân mạch phát triển để bổ sung tình trạng thiếu máu cục bộ võng mạc. Các tân mạch sẽ không chỉ phát triển ở võng mạc mà còn phát triển thành phần giống như thạch (thủy tinh thể) bên trong nhãn cầu vốn không cần các mạch máu.

  Bởi vì cấu trúc của tân mạch rất giòn nên có thể vỡ và gây xuất huyết ở võng mạc, thủy tinh thể. Ngoài ra, các thành phần máu từ các tân mạch rò rỉ ra ngoài và tạo màng (màng tăng sinh) trên bề mặt của võng mạc. Do màng tăng sinh sẽ tăng độ bám dính của thủy tinh thể và võng mạc nên dễ xảy ra tình trạng bong võng mạc.

  + Triệu chứng cơ năng: Ở giai đoạn này cũng gần như không có triệu chứng cho đến khi xảy ra xuất huyết lớn hoặc bong võng mạc.

  + Phương pháp điều trị: Tiếp tục kiểm tra thường xuyên cho đến khi tiến hành laser quang đông toàn bộ võng mạc để ngăn chặn hoạt động của các tân mạch và tình trạng bệnh ổn định.

  2.3. Đục thủy tinh thể

   Đục thủy tinh thể hình thành đi kèm bệnh tiểu đường thường xảy ra vì hàm lượng sorbitol dư thừa (một loại đường hình thành từ glucose), tạo thành cặn trong thủy tinh thể. Tình trạng thủy tinh thể đục tiến triển nhanh chóng, gây suy giảm thị lực, nhòa, chói sáng.

  Người bệnh tiểu đường bị đục thủy tinh thể vẫn có thể điều trị khôi phục thị lực bằng cách phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo. Tuy nhiên, người bệnh chỉ có thể thực hiện phẫu thuật khi chỉ số đường huyết < 9 để đảm bảo an toàn cho người bệnh và ca phẫu thuật đạt hiệu quả cao nhất.

3. Phương pháp bảo vệ mắt khi bị tiểu đường

  3.1. Hạn chế liệu pháp vận động

   Liệu pháp vận động là không thể thiếu trong việc giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn, tuy nhiên nếu bệnh nhân tiến triển đến giai đoạn bệnh võng mạc tăng sinh, vận động cường độ cao có thể là nguyên nhân gây xuất huyết đáy mắt, vì vậy hãy vận động nhẹ nhàng như đi bộ.

  3.2. Kiểm soát đường huyết chặt chẽ

   Khi tình trạng kiểm soát đường huyết liên tục không tốt trong nhiều năm nhưng khi vừa phát hiện bệnh võng mạc lại bắt đầu kiểm soát chặt chẽ đường huyết, bệnh võng mạc có thể chuyển biến xấu đi nhanh chóng. Trong trường hợp này, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhãn khoa và giảm lượng đường trong máu xuống từng chút một.

  3.3. Kiểm tra soi đáy mắt cẩn thận

Soi đáy mắt thường xuyên để phát hiện ra sớm bệnh

   Bệnh lý võng mạc tiến triển mà không xuất hiện các triệu chứng cơ năng, tuy nhiên nếu bệnh nhân tiếp nhận kiểm tra thường xuyên có thể phát hiện sớm bệnh. Nếu phát hiện sớm bệnh, tỷ lệ điều trị thành công càng cao. Bệnh nhân tiểu đường nên kiểm tra soi đáy mắt thường xuyên bởi bác sĩ nhãn khoa vì kiểm tra soi đáy mắt trong khám sức khỏe thông thường không được kỹ như khi đi khám nhãn khoa.

  Chính vì vậy, hãy thay đổi lối sống lành mạnh hơn, kiểm soát tốt các chỉ số đường huyết cũng như chủ động trước các yếu tố nguy cơ gây biến chứng giúp làm chậm tiến triển ảnh hưởng thị lực của người bệnh tiểu đường. Trong trường hợp biến chứng tại mắt được chẩn đoán và điều trị sớm bằng các phương pháp phù hợp, thị lực người bệnh có thể được duy trì, thậm chí được cải thiện.